กวาดใบไม้เพื่อรู้จักตนเอง- ครูท๊อป

กิจกรรม :   กวาดใบไม้เพื่อรู้จักตนเอง

เป้าหมาย - เพื่อให้นักเรียนได้รู้จักร่างกายและจิตใจมากขึ้นว่าทำงานกันอย่างไร

​- เพื่อให้เด็กมีสมาธิพร้อมที่จะเรียน

​-  มีสร้างความคิดสร้างสรรค์

​- อธิบายผลงานของตนเองได้

​- เพื่อส่งเสริมการจินตนาการของเด็ก

กระบวนการดำเนินกิจกรรม

1. หลังจากที่เคารพธงชาติ ครูพานักเรียนเดินกำกับสติ และพาเก็บใบไม้บริเวณทางเดินไปอาคารมัธยมเมื่อถึงห้องพานั่งเป็นวงกลม

2. ทำสมาธิ 3 นาที โดยให้ทุกคนค่อยๆหลับตาลง หายใจเข้าลึกๆและหายใจออกยาวๆ 5 ครั้ง สังเกตลมหายใจที่ปลายจมูก ข้างที่ชัดเจนมากที่สุด กลับมารู้ลมหานใจของตนเอง รู้ในการพูดและการฟัง

3. ครูแจกกระดาษ A4 ให้ทุกคน โดยวิธีการส่งต่อกันซึ่งก่อนที่จะรับทุกคนจะไหว้ขอบคุณเพื่อนอย่างนอบน้อมจนครบทุกคน

4. ครูอ่านบทความ “กวาดใบไม้เพื่อรู้จักตนเอง”

"อากาศในสวนธรรมเช้านี้ช่างฉ่ำเย็น ด้วยหยาดฝนเม็ดสุดท้ายเพิ่งหยุดไป

วันนี้เป็นวันขี้เกียจของฉัน จึงได้โอกาสมาเดินเล่น

เมื่อก้าวย่างผ่านสะพานแห่งสติเข้าสู่ธรรมศาลา  ก็ได้ยินเสียงกวาดใบไม้ทั่วบริเวณ  

ฉันจับไม้กวาดแล้วเริ่มกวาด … ร่ายกายเคลื่อนไหว จิตเป็นคนดู

กวาด…กวาด…กวาด

จิตหนีไปคิดก็รู้ ความคิดดับไป จิตเบิกบาน

จิตบางครั้งก็เป็นคนดู บางครั้งก็กลายเป็นคนคิด

บางครั้งความคิดก็ยาวกว่าจะรู้ทัน

เมื่อความคิดทำงาน

ใบไม้บางใบ … กวาดครั้งเดียวก็ไปรวมกัน

ใบไม้บางใบ … เกาะกับพื้นไม้ที่เปียกชุ่ม …กวาดครั้งที่สองก็ไปรวมกัน

ใบไม้บางใบ … ติดแน่น ถึงแม้กวาดด้วยไม้กวาดทางมะพร้าว ก็ไม่ยอมออก

​กิเลสก็เช่นเดียวกัน บางตัวออกง่าย บางตัวออกยาก บางตัวต้องกระทุ้ง บางตัวแค่สะกิด เราจึงต้องมีเครื่องมือหลายชนิดให้เหมาะกับกิเลสแต่ละแบบ และหากเรายังไม่ยอมหยุดเดินและยังคงเป็นผู้ดู กิเลสทั้งหมดต้องหลุดออกไปแน่นอน เฉกเช่นเดียวกับใบไม้บนลานนี้

จิตที่เป็นคนดู… บางครั้งก็เห็นความรู้สึกทางกายบ้าง ทางใจบ้าง

บางครั้งรู้สึกท้อแท้ เมื่อเผลอมองลานไม้อันกว้างใหญ่ที่มีใบไม้น้อยใหญ่ปกคลุม

เมื่อจิตมีความอยากให้เสร็จเร็ว พอตาเห็นลานกว้างเต็มไปด้วยใบไม้ จิตคิดว่าลานกว้างเหลือเกิน จะเสร็จไหม? จึงเกิดความรู้สึกท้อแท้ เมื่อจิตมีความอยาก แล้วไม่ได้อย่างที่อยาก ...จิตก็ทุกข์  

บางครั้งรู้สึกหงุดหงิดใจ เมื่อแขนชักจะเริ่มเมื่อย

เมื่อทุกขเวทนาทางกายแทรกตัวเข้ามาในแขนตอนกำลังกวาด เกิดความรู้สึกหงุดหงิด…เป็นทุกข์ทางใจ  

บางครั้งรู้สึกปลื้ม ที่ได้เห็นลานกว้างโล่งปราศจากใบไม้

เมื่อตาเห็นลานโล่ง ความคิดปรุงว่าได้ทำเสร็จแล้วและเป็นประโยชน์ เกิดความรู้สึกแช่มชื่นในจิต…เป็นกุศล

​กุศล อกุศล เวียนกันเกิด ผลัดกันดับ

ร่างกายถูกรู้ กับจิตใจที่เป็นคนดู เขาอยู่คนละส่วนกัน

เพียงแค่กวาดใบไม้หนึ่งชั่วโมง

ฉันได้รู้จักร่างกายและจิตใจมากขึ้นว่าเขาทำงานกันอย่างไร

เมื่อร่างกายเคลื่อนไหว จิตเป็นคนดู

.. นี่คงเป็นความหมายของคำว่า “กายเคลื่อนไหว ใจตั้งมั่น” ที่ได้ยินกันอยู่บ่อยๆในเสถียรธรรมสถาน"

5. ครูกระตุ้นด้วยถาม จากที่นักเรียนได้ฟังบทความข้างต้นนี้นักเรียนมีความรู้สึกอย่างไรและการที่เราเก็บใบไม้และฟังบทความที่ครูอ่านมีความแตกต่างกันอย่างไรโดยการเขียนหรือวาดภาพสื่อความรู้สึกลงในกระดาษที่แจก

6. ให้นักเรียนอ่านสิ่งที่ตนเองเขียนให้เพื่อนในห้องฟังจนครับทุกคน

7. ครูกระตุ้นด้วยคำถามว่า จากกิจกรรมนี้นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้างจากกิจกรรมนี้บ้างโดยให้นักเรียนบอกทีละคนจนครับทุกคน

8. ให้นักเรียนมาอยู่กับตัวเองมาอยู่กับลมหายใจของตัวพร้อมที่จะเรียนในวิชาต่อไป

สะท้อนกิจกรรม

_ครูท๊อบเตรียมตัวก่อนทำกิจกรรมได้ดี มีการวางแผน เข้ามาพูดคุยกันล่วงหน้า

_กิจกรรมเหมาะกับเด็กมัธยม

_เวลาเหมาะสม และสร้างบรรยากาศด้วยการEmpower ตลอดเวลาที่มีการปฏิสัมพันธ์